آموزش آنلاین
آموزش آنلاین
آموزش آنلاین زمانی به زندگی ما اضافه شد، که آموزش رایگان در جهان از ضروریات زندگی بشر اعلام شده بود و جایگاه خود را در جوامع مختلف پیدا کرده بود.
قبل از پرداختن به آموزش آنلاین و الکترونیکی، به مبحث اصلی آموزش در جوامع می‌پردازیم.
در سال 1381 شمسی کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل، کاتارینا توماسفکی اعلام کرد:
که اگر چه تعهد به آموزش رایگان در سراسر دنیا نهادینه شده است، اما همچنان در بعضی دولت‌ها برای آموزش بابت سخت افزار و نرم افزار هزینه دریافت می‌شود.
مجمع عمومی سازمان ملل نیز اعلام کرد، تمام افراد جامعه حق تحصیل رایگان دارند، به خصوص در مراحل ابتدایی آموزش باید که هم رایگان و هم اجباری باشد.
در مورد آموزش فنی و حرفه‌ای نیز در دسترس بودنش بسیار تاکید شده است، و آموزش عالی نیز بر اساس شایستگی‌ها قابل دسترسی باشد.
آموزش باید به رشد کامل شخصیت انسان و تقویت احترام به حقوق بشر و آزادی‌های اساسی انسان کمک کند.
سازمان ملل همچنین اعلام کرده که به عنوان بخشی از یادگیری مادام‌العمر و آموزش شخصی برای تمام جامعه آموزش برقرار باشد.
اما می‌دانیم که این قوانین مربوط به حق آموزش رایگان حتی تا سطح حقوق بین‌الملل هم تایید نشده است.
ولی یک معاهده به نام میثاق در بین بعضی از کشورها وجود دارد، که از حق آموزش رایگان را در جوامع حمایت می‌کند، و دولت نیز موظف به اجرای آن است.
در واقع به رسمیت شناختن پیمان میثاق در جوامع، به رسمیت شناختن رشد شخصیت انسان و احساس کرامت انسانی است.
فناوری دیجیتال در آموزش آنلاین
در زمان حال که عصر پیشرفت تکنولوژی و دیجیتال است و فناوری دیجیتال تمام زندگی ما را فرا گرفته است.
به طوری که در تمام جهات با سرعت بالا رشد و گسترش پیدا می‌کند. و مدام زندگی ما دستخوش تغییرات می‌شود.
فناوری دیجیتال برای توسعه علوم رایانه، فیزیک، و ریاضیات در آموزش عالی کاربرد دارد.
توانایی افراد در بوجود آمدن ارتباط در اشیا و موضوع‌های نوین می‌تواند نیازهای مدرن را پاسخگو باشد.
با فناوری دیجیتال خیلی از علوم رشد می‌کند و موضوع‌های جدید مطرح می‌شود، که باید حل مسئله شوند.
فناوری و اینترنت پر سرعت، به همراه افراد خلاق، می‌تواند توانایی استفاده از دانش دیجیتال را ایجاد کند، تا راهی برای برطرف کردن مشکلات جهانی پیدا شود.
تاریخچه آموزش آنلاین
این نوع آموزش که مبتنی بر وب و آموزش الکترونیکی است.
از قرن بیست و یک شروع شده و تا کنون نیز ادامه دارد.
در این عمر کوتاهی که تا کنون داشته است، رشد قابل توجهی داشته است.
به عقیده محققان آموزش از راه دور به زمان افلاطون بر می‌گردد.
اولین مورد از آموزش راه دور به طریق مبادله مواد آموزشی و پرسش و پاسخ از طریق پست در سال 1107 هجری شمس انجام شد.
و از آن زمان تا کنون اشکال مختلف آموزشی به صورت آکادمیک از طریق مکاتبه و ضبط صوت و برنامه تلویزیونی و… ادامه داشته است.
اما با پیدایش اینترنت تعریف آموزش از راه دور کاملا تغییر کرده است، که با تکنولوژی نوین همچون کامپیوتر و اینترنت همراه است.
اساس آموزش آنلاین
مراحل آموزش آنلاین با آموزش سنتی بسیار متفاوت است، و این تفاوت در تمام جنبه‌های آموزشی نمایان است.
به فرض مثال، محتوای آموزش سنتی با آموزش الکترونیکی کاملا متفاوت است.
به طوری که در آموزش سنتی درس توسط استاد مطرح می‌شود، و توسط تحقیقات دانشجویان و کارهای گروهی تدریس کامل می‌شود.
اما در آموزش مجازی باید به این جنبه از آموزش نیز توجه کرد، که ارتباطات بسیار کمرنگ تر است.
الزامات آموزش آنلاین
در هر جامعه‌ای هر فرد می‌تواند بدون داشتن جایگاه اجتماعی شایسته و صرفا با تفکر خلاق به پیشرفت جامعه کمک کند.
در آموزش الکترونیکی، آموزش دیجیتال در پرورش دانش آموز خلاق مهم است، و هر جامعه نیاز دارد تا با حسایت بیشتر به این نکته توجه کند.
بوجود آمدن روش‌های جدید در آموزش انلاین می‌تواند فرصتی برای مشاغل جدید باشد، که با تمرکز بر روی کار نظریه رابطه کار با تولید تقویت می‌شود.
آموزش الکترونیکی علاوه بر اینکه بر پایه یادگیری تفکر مستقل است، اساس انتقال اطلاعات نیز است.
بیشترین مهارت‌های اگاهانه و ابزارهای تقویت ذهنی با فناوری دیجیتال بوجود می اید.
زیر ساخت‌های مخابرات
قطعا برای آموزش آنلاین نیاز به یک دستگاه رایانه و یا یک سیستم داریم، تا بتوانیم به کمک آن‌ها به شبکه آموزش متصل شویم.
این دسترسی می‌تواند در سطح یک کشور یا حتی در سطح محیط‌های بزرگتر برقرار باشد.
زیر ساخت مخابراتی از ملزومات این نوع آموزش است.
در کنار زیر ساخت مخابراتی ما ربرای اتصال به شبکه به نرم افزارهای آموزش مجازی مانند LMS نیز نیاز داریم.
از ملزومات دیگری که برای زیر ساخت نرم افزاری و سخت افزاری برای آموزش آنلاین نیاز داریم شامل:
- زیر ساخت‌های سخت افزاری و نرم افزاری
- محتوای الکترونیکی برای تدریس
- نیروی انسانی ماهر برای تدریس به روش آنلاین و مجازی
- منابع مالی و پشتیبانی
- فرهنگ سازی و اطلاع رسانی جامع و …
رفاه دانشجویان در آموزش آنلاین
با توجه به تحقیقاتی که انجام گرفته آموزش آنلاین یا آموزش از راه دور باعث زندگی بهتر دانشجویان می‌شود و اثر مثبت می‌گذارد.
از نکته‌های آموزش آنلاین در ابعاد مختلف زندگی دانشجویان باید به بعد علمی، روانی، اجتماعی آموزش آنلاین اشاره کنیم.
د رآموزش آنلاین نحوه تولید محتوای آموزشی و ارائه آن با آموزش سنتی متفاوت است و این تفاوت به نفع دانشجویان است.
زیرا محتوایی که تدریس می‌شود باید طوری نگارش شود که وقتی آموزش چهره به چهره نیست، برای دانشجو قابل درک و فهم باشد.
کنترل دانش آموزان آموزش آنلاین
تا قبل از شیوع کرونا، هر سال علاوه بر مدارسی که از قبل آموزش الکترونیکی را شروع کرده بودند، تعداد زیادی مدرسه متقاضی آموزش مجازی بودند.
با شیوع کرونا، همه مراکز آموزشی برای ادامه فعالیت خود مجبور شدند،به دنبال را چاره‌ای منطقی باشند.
به این ترتیب تقاضا برای آموزش مجازی و آنلاین از جانب مراکز آموزشی بیشتر از گذشته افزایش یافت.
اما برای رسیدن به آموزش آنلاین باید آمادگی‌های لازم را انجام دهیم.
نظر مدرسین در آموزش آنلاین
معلمان که قبل از آموزش آنلاین، آموزش را به روش دیگری تجربه کرده بودند، و با آموزش سنتی سالیان زیاد مشغول آموزش بودند، حالا برای تغییر نوع آموزش دچار مشکلاتی شده‌اند.
بر اساس تحقیقاتی که تاکنون از مدرسین آموزش آنلاین انجام گرفته، مدرسین به سختی کار در آموزش انلاین اعتراف کردند.
چون در این آموزش حضور فیزیکی حذف شده است، و دیگر آموزش به صورت چهره به چهره در کلاس درس وجود ندارد .
مدرسین باید تا با مهارت بیشتر و ارتباطات قویتر درس بدهند و در فهماندن درس به صورت مجازی به دانش‌آموزان و دانشجویان تلاش کنند.
طراحی آموزش انلاین
برای طراحی این نوع آموزش باید قوانین و چارچوب‌های تعیین شده را رعایت کنیم،چارچوبی که برای آموزش آنلاین 5تعریف شده است، 5 بعد دارد، که شامل :
- شیوه انجام تدریس نهادی
- حمایت از ذینفعان
- حمایت از دانشجویان
- شبکه سازی برای تدریس
هر دانشگاه و یا مدرسه‌ای می‌تواند علاوه بر رعایت ابعاد آموزش آنلاین در ارائه روش‌های جدید و از بین بردن خلاها نیز کوشش کند.
و برای آموزش آنلاین در آینده نیز برنامه ریزی کنند.
مزایای آموزش آنلاین
در 20 سال گذشته که اینترنت بوجود آمده و رشد کرده است، بزرگترین و در دسترس ترین پایگاه داده اطلاعاتی را در خود دارد. اینترنت باعث تغییر در تفکر افراد درباره دانش و یادگیری آن نیز شده است.
تغییر در فرآیند آموزش و دستیابی به آموزش آنلاین نیز با فراگیری اینترنت ایجاد گردید.
پدید آمدن آموزش آنلاین و استقبال دانشجویان و دانش آموزان سنتی و غیر سنتی از این روش سبب ایجاد مزیتهایی در این نوع آموزش گردیده است.
به طور مثال شغل تمام وقت و تحصیل در محل سکونت و در کنار خانواده از مزایای این نوع آموزش است.
در دهه گذشته آموزش آنلاین بیش از سایر روش‌های آموزشی محبوبیت پیدا کرده است.
بسیاری ازبرنامه‌های فارغ التحصی و آموزش آنلاین با استفاده از فنآوریهای دیجیتال گسترش پیدا کرد. و پورتال یادگیری آنلاین نیز از طریق دانشگاه میزبان ارائه می شود.
کپی رایتینگ در آموزش آنلاین
ما می‌دانیم که قانون کپی رایت در بیشتر کشورها رعایت می‌شود، و کاربران برای استفاده از خدمات و محصولات باید هزینه‌ای پرداخت کنند.
اما این قانون در کشور به دلیل تحریم‌ها رعایت نمی‌شود. و ما بدون پرداخت هزینه از خدمات و محصولاتی که نیاز داریم استفاده می‌کنیم.
ما با توجه به نیازمان از خدمات و محصولات دیجیتالی استفاده می‌کنیم، اما به خاطر تحریم‌ها باید با دور زدن قانون کپی رایت این کار را انجام دهیم.
مثلا ما برای نصب یک نرم افزار که لایسنس آن را نداریم، از راه کرک کردن مشکل لایسنس را حل می‌کنیم. و در مقابل با محدودیت‌هایی روبرو هستیم.
در موسسات بین‌المللی متخصص در آموزش انلاین و مجازی در سازمات جهانی مالکیت معنوی برای رفع استثناها و محدودیت‌های کپی رایتینگ از طریق توافق تجاری بررسی می‌شود.
مالکیت معنوی در آموزش آنلاین
ارتباط مستقیم مالکیت معنوی با تولید و توزیع کالا و خدمات جدید را نمی‌توان نادیده گرفت.
در آموزش آنلاین ما به یک زیر ساخت IP بهینه و کم هزینه نیاز داریم، که باید بایت آن مالکیت داشته باشیم.
برای اینک بتوانیم از زیر ساخت‌ها و منابع ملی در سازمان تجارت جهانی WTO و سازمان جهانی مالکیت معنوی WIPO استفاده کنیم، باید بابت استفاده از خدمات هزینه پرداخت کنیم.
با مالکیت معنوی، قانون کپی رایتینگ معنا پیدا می‌کند، و با عث پیشرفت فکری و فرهنگی جامعه می‌شویم.
اما به خاطر راه‌هایی که درسو استفاده از کپی رایتینگ است.
باید این نکته را در نظر بگیریم که پرداخت نکردن حق مالکیت معنوی و رعایت نکردن قانون کپی رایتینگ باعث محدودیت استفاده از خدمات و محصولات جدید می‌شود.
قانون کپی رایت برای محافظت از منابع عمومی است و شامل استثناهایی نیز می‌شود.
مثلا استفاده و کپی کردن از روش‌های آموزش آنلاین که موجب تقویت آموزش و یادگیری دانش آموزان می‌شود می‌تواند با بررسی قانون کپی رایت تحول بزرگی در جامعه ایجاد کند.
آموزش مبتنی بر رایانه
آموزش مبتنی بر رایانه، و آموزش مبتنی بر وب ، و آموزش مبتنی بر اینترنت، و آموزش آنلاین ، آموزش الکترونیکی ( یادگیری الکترونیکی، آموزش از راه دور با کمک رایانه) همگی نام‌هایی برای آموزش آنلاین است.
با توجه به نام‌هایی که اموزش انلاین دارد. و تعاریفی که از آموزش آنلاین داریم.
می‌دانیم به روش‌های متفاوتی می‌توان آموزش آنلاین و یادگیری مجازی را در بیرون از کلاس‌های درس برگزار کرد.
دانش آموزان با آموزش آنلاین می‌توانند در هر جایی با کمک اینترنت وارد کلاس درس خود شوند.
در کلاس‌های درس آموزش آنلاین به دانش آموزان به کمک صوت و فیلم و متن وانیمیشن و حتی گفتگوی زنده با استاد درس داده می‌شود.
پس نتیجه می‌گیریم که در آموزش آنلاین ما در کلاسی شرکت می‌کنیم که یک محیط غنی از مطالب درسی است.
آموزش آنلاین ورزش
شاید هیچ وقت به ورزش آنلاین فکر نمی‌کردیم، و اصلا چنین عملی را غیر ممکن می‌دانستیم.
اما با فراگیری ویروس کرونا و تعطیلی مکان‌هایی مانند مدارس و باشگاه‌ها، برای ورزش مدارس و جامعه به فکر برگزاری آنلاین افتادیم.
با مجازی شدن آموزش آنلاین و مجازی شدن مدارس ایده تربیت بدنی آنلاین (OLPE) تقویت شد.
پس محققان برای اجرای ایده تربیت بدنی آنلاین یک طرح و قالب ویژه پیشنهاد کردند، تا محور اصلی این نوع آموزش ورزش باشد.
قالبی که برای تربیت بدنی آنلاین پیشنهاد شد، محور اصلی برای فعالیت بدنی مدرسه و جامعه و خانواده قرار گرفت.
مشکلات توسعه فکری در آموزش آنلاین
آموزش آنلاین به دلیل نوظهور بودن همواره با مشکلاتی مانند خلاقیت مستقل و توسعه فکری همراه است.
اما آنچه که در آموزش مجازی مهم است تعاملی بودن آن است، که بر پایه یادگیری مستقل بنا شده است.
پس دانشجویان درس‌های به زبان مادری را می‌توانند به راحتی و به صورت مستقل یاد بگیرند.
آموزش عالی به شیوه الکترونیکی مشکلات بسیاری دارد که این مشکلات به سبب فنآوریهای دیجیتالی است.
بکارگیری فناوری ترکیبی درآموزش عالی از طریق یادگیری از راه دور و آموزش آنلاین، نسخه‌های الکترونیکی اعتبار می‌بخشد و باعث توسعه دانش و مهارت دانشجویان می‌شود.
تعهد جامعه برای آموزش آنلاین جوانان
در هر جامعه‌ای مراقبت از نسل آینده و جوانان یکی از تعهدات اجتماعی دولت‌ها است.
به خصوص در جوامعی که برای مراقبت از کودکان و سلامتی آن‌ها هزینه سنگینی می‌پردازند.
یکی دیگر از خدمات پر هزینه برای دولت‌ها آموزش کودکان و جوانان است، که برای انجام این پروژه‌ها باید با موسسه‌های اموزشی برای برنامه‌های با کیفیت جهت اموزش جوانان هماهنگی لازم داشته باشند.
این هماهنگی‌ها بیشتر در جوامعی انجام می‌شود که بر تعهدات اجتماعی خود پایبند هستند.
و از نظر این دولت‌ها این اموزش‌ها برای جامعه بسیار ضروری است. اما این هماهنگی‌ها نیاز به مشارکت بالای دولت و سازمان‌ها دارد.
در سطح بین‌الملل آموزش آنلاین ضروری است. زیرا جوانان در هر جامعه حق رشد بهینه دارند، تا از ارزش ذاتی خود آگاه شوند.
پس برای آموزش نیز به اساتید دلسوز و ماهر نیاز دارند.
چالش‌های کاربران در آموزش آنلاین
از جمله چالش‌های کاربران برای دسترسی به آموزش انلایندسترسی به اینترنت و سیستم است.
البته اگر دانشجو یا کاربر به زبانی غیر از زبان مادری بخواهد آموزش ببیند، دسترسی به نرم افزار مترجم و پردازش کلمات نیز جز چالش‌ها محسوب می‌شود.
از دیگر چالشهایی که در آموزش آنلاین کابران با آن روبرو هستند، دسترسی به وب سایت‌ها و سیستم عامل‌های یادگیری آنلاین است.
مانند :Web CT
مشکلات آموزش آنلاین
مشکلات توسعه فکری و خلاقیت مستقل از مشکلات آموزش آنلاین است.
آموزش تعاملی و غیر سنتی یا همان آموزش آنلاین اگر به زبان مادری دانشجویان باشد، به آن‌ها استقلال در یادگیری را می‌آموزد.
توسعه آموزش عالی همراه با آموزش الکترونیکی و با فنآوریهای جدید دیجیتال اشکال مختلفی در اقتصاد و توسعه اموزش آنلاین بوجود می‌آورد.
فناوری ترکیبی و بکارگیری آموزش انلاین در آموزش عالی نقش نسخه‌های محتوای الکترونیکی را در شکل گیری مهارت دانشجویان و تربیت معلم کار آزموده موثر است.
رسانه الکتریکی برای آموزش آنلاین علم جدید و پیشرفته‌ای است.
مشکلات آموزشی مدرن و آموزش الکترونیکی با پیشرفت آموزش آنلاین بیشتر مطرح می‌شود.
فعالیت‌های سازمان ملل در حفظ صلح در آموزش الکترونیکی
تعهدی که در برخی کشورها بر آن پایبند هستند، پیمان میثاق نام دارد.
بر اساس پیمان میثاق دستیابی به آموزش در کشورها بر اساس موارد زیر ارزیابی می‌شود:
- آموزش ابتدایی و اجباری به صورت رایگان
- آموزش متوسطه و آموزش فنی و حرفه‌ای با ابزارهای مناسب که در دسترس باشد.
- آموزش اساسی باید برای برای افراد که تحصیلات ابتدایی را کامل نکرده اند، دوباره در دسترسشان باشد.
- هیچ یک از قوانین بین‌المللی حق تحصیل رایگان را به وضوح تعیین و اعلام نمی‌کنند.
به جز کنوانسیون U.N.E.S.C.O که در مورد حق آموزش و پرورش و رفع تبعیض در آموزش قوانینی کرده است.به غیر از این کنوانسیون نهاد بین‌المللی دیگری در مورد آموزش و پرورش بحث نکرده است.
دسترسی به اطلاعات در جهان به خاطر پیشرفت تکنولوژی و ارتباطات است.
و این اطلاعات وقتی به اشتراک گذاشته می‌شوند که به دانش معنی دار تبدیل شوند.
اما با وجود پیگیری‌ها و قوانینی که در مورد حق تحصیل رایگان در دنیا مطرح است.
دانش آموزان مناطق محروم در کشورهای در حال توسعه همچنان به تحصیل رایگان دسترسی ندارند، و در محرویت و بی عدالتی بسر می برند.
حق انسانی دسترسی به آموزش آنلاین
قانون کپی رایت به تعریفی :
باعث رسمی شدن حقوق بشر در زمینه آموزش است.
اجباری شدن آموزش و مطالعه نیز از اهداف آموزش و پرورش در حقوق بشر است.
سازمان ملل از طریق اعلامیه جهانی آموزش و اطلاع رسانی اعلام کرد، که انتقال دانش و مهارت و تغییر در نگرش‌ها از هدف‌های فرهنگ جهانی حقوق بشر است.
تقویت احترام به حقوق بشر و حقوق اساسی می‌تواند باعث رشد کامل شخصیت انسانی و اساس کرامت انسانی شود.
از جمله قوانین دیگر حقوق بشر:
باید به ارتقا درک و تحمل، برابری جنسیتی، دوستی در بین ملت‌ها و بومیان، گروه‌های نژادی و ملی و قومی و زبانی و مذهبی، و توانایی همه افراد برای مشارکت موثر در یک جامعه آزاد عنوان کرد.
گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در مورد حق آموزش می‌گوید، آموزش بیش از هر فعالیتی نهادی برای جامعه ضروری است.
