شناخت خشم و كنترل آن
آگاهي و اطلاعات خود را درمورد خشم و عصبانيت بالا ببريد و راه‌هاي كنترل آن را بشناسيد. به كودكان خود بياموزيد كه چگونه با خشم خود مقابله كنند.
اين بسيار طبيعي است كه هر چند وقت يك بار عصباني شويد. با اين حال، اگر فردي بيشتر اوقات عصباني است يا خيلي سريع عصباني مي‌شود، اين عصبانيت مي‌تواند نشان دهنده يك مشكل باشد. هر چه قدر سن ما بالاتر مي‌رود بايد يادبگيريم كه خشم خود را كنترل كنيم و اجازه ندهيم كه خشم و عصبانيت، ما را تحت كنترل خود درآورد.
خشم نيز مانند ساير احساسات، يك احساس پيچيده است. مي‌تواند يك دلخوري ساده يا يك عصبانيت شديد باشد. احساس خشم در افراد مختلف و بسته به شرايطي كه با آن مواجه مي‌شوند متفاوت است. استرس‌هايي كه در خانه، مدرسه يا محل كار تجربه مي‌كنيم نيز مي‌توانند منجر به خشم و عصبانيت شوند.
تغييرات هورموني كه در دوران نوجواني رخ مي‌دهند، خلق و خو و احساسات را تحت تاثير قرار داده و آن را پيچيده‌تر مي‌كنند. اين تغييرات ممكن است به صورت‌هاي زير باشند:
• خشم ممكن است بدون دليل بروز كرده و شروع و شدت آن همه را غافلگير كند.
• اغلب اوقات احساس خشم بدون دليل مشخصي به وجود مي‌آيد.
• خشم مي‌تواند پنهان كننده احساسات دردناك ديگري همچون ترس، درد، احساس گناه، حسادت، نااميدي يا شرم باشد يا جايگزين آن‌ها شود.
بنابراين، بسيار مهم است كه نوجوانان نسبت به آن شناخت كافي داشته باشند. آن‌ها بايد يادبگيرند كه چگونه خشم خود را كنترل كنند.
ترس و خشم دو عامل قوي هستند كه واكنش‌هايي را در پي دارند. در اين حالت، ضربان قلب و تنفس بالا مي‌روند. فرد ممكن است سرخ شود، دندان‌هايش را به هم فشار دهد، مشت خود را جمع كند و صداي خود را بالا ببرد. در چنين حالتي، بدن كاملا حالت خشم و عصبانيت را به خود گرفته است.
سوالي كه در اينجا پيش مي‌آيد اين است كه خشم چه پيامدهايي را در پي خواهد داشت؟ لازم به يادآوري است كه خشم فقط يك احساس است. آنچه شما انجام مي‌دهيد و واكنش شما اهميت دارد.
شما بايد خشم خود را مديريت كنيد. ناديده گرفتن احساس خشم، كمكي به شما نمي‌كند و مي‌تواند احساسات تلخ ديگري مانند كينه و نفرت را به دنبال داشته باشد. درنهايت، خشم پنهان يا سركوب شده مي‌تواند براي خودتان و ديگران مضر باشد.
از طرف ديگر، عصباني شدن مشكلات را حل نمي‌كند و برعكس، باعث ايجاد مشكلات مي‌شود. در بدترين حالت مي‌تواند دردسرساز شود و موقعيت‌هاي خطرناكي را به وجود بياورد. درنهايت، اين احساس كنترل نشده مي‌تواند منجر به خشونت شود و زندگي فرد را تحت تاثير قرار داده و به آن آسيب برساند.
اين توصيه‌ها به شما كمك مي‌كند تا خشم خود را كنترل كنيد:
• وقتي عصباني مي‌شويد بايد خود را كنترل كنيد. دست نگه داريد و درباره آنچه كه باعث عصبانيت شما شده، فكر كنيد. علت آن چيست و از كجا مي‌آيد؟ اولين قدم پيدا كردن راه حل مناسب است.
• سعي كنيد احساس خود را با كسي كه به او اعتماد داريد در ميان بگذاريد. صحبت كردن با ديگران مي‌تواند به كاهش احساس شديد خشم كمك كند. در اين صورت، ديگران نيز مي‌توانند شرايط و وضعيت شما را درك كنند. علاوه بر اين، صحبت كردن به شما كمك مي‌كند تا افكار و احساسات خود را بيان كنيد و آن را درون خود نگه نداريد.
• اگر مشخص شود كه خشم، احساسات ديگري همچون ترس يا اضطراب را پنهان مي‌كند، مي‌توانيد از ديگران كمك بگيريد و آن را برطرف كنيد. در اين صورت، احساس بهتري خواهيد داشت. پس بهتر است درمورد آن با كسي صحبت كنيد.
براي كنترل خشم و پيدا كردن راه حل مناسب بايد افكار و احساسات شما باهم هماهنگ باشند. در واقع، بايد بدانيد كه در درون شما چه مي‌گذرد. كنترل خشم و كنار آمدن با آن كار آساني نيست و نياز به تمرين زياد دارد. مهارتي است كه بايد آن را بياموزيد و روندي است كه مدام تكرار مي‌شود زيرا هميشه چيزي وجود دارد كه ما را عصباني كند.
كاهش استرس و كنترل خشم
اينكه هرگز خشمگين نشويم غير ممكن است. مهم اين است كه يادبگيريم خشم خود را كنترل كنيم و به آن اجازه ندهيم كه ما را تحت كنترل خود درآورد. انجام كارهايي كه باعث كاهش استرس مي‌شوند نيز مي‌توانند به كاهش احساس خشم و كنترل آن كمك كنند.
كارهايي كه مي‌توانند به برطرف كردن اين احساس كمك كنند يا آن را به حداقل برسانند عبارتند از:
• فعال باشيد. به پياده روي برويد و بدويد. ورزش كردن به سلامت جسم و ذهن انسان كمك مي‌كند و تاثيرات مثبتي دارد.
• به اندازه كافي بخوابيد و خوب غذا بخوريد. استراحت كردن مي‌تواند به حفظ آرامش شما كمك كند.
• احساسات خود را از طريق نوشتن، نقاشي كردن يا آواز خواندن نشان دهيد. آن‌ها را سركوب نكنيد. احساسات خود را بيان كنيد و آن‌ها را مورد بررسي قرار دهيد.
• آرام باشيد. نفس عميق بكشيد. انجام ورزش منظم ضروري است.
• موسيقي گوش دهيد، كتاب بخوانيد و فيلم ببينيد.
مهم نيست چه چيزي ما را عصباني مي‌كند، مهم‌ترين مسئله نحوه مديريت كردن و كنترل آن است. اين فقط يك احساس است. آنچه كه اهميت دارد اين است كه چگونه با آن برخورد كنيم.
چه موقع درخواست كمك كنيم؟
اين خيلي عادي است كه هر از چند گاهي عصباني شويم. با اين حال، اگر علائم زير بروز كند مي‌تواند مشكل ساز باشد و ممكن است لازم باشد كه درخواست كمك كنيد.
• فرد احساس خشم مي‌كند و اين احساس از بين نمي‌رود، چه اين خشم مربوط به گذشته باشد چه مربوط به حال باشد.
• از خودش عصباني است.
• به راحتي عصباني مي‌شود يا بد اخلاق است.
• اغلب اوقات عصباني است يا دعوا مي‌كند.
• به قدري عصباني است كه مي‌خواهد به خود و ديگران آسيب برساند.
عصبانيت مي‌تواند نشانه چيز ديگري مانند افسردگي يا اضطراب باشد. ممكن است فرد مورد اذيت و آزار قرار گرفته باشد و عصبانيت او ناشي از اين موضوع باشد. اين علائم را بايد جدي گرفت. صحبت كردن با دوستان، خانواده، پزشك يا ساير افرادي كه به آن‌ها اعتماد داريم مي‌تواند مفيد باشد.
احساس خشم گاهي بسيار ريشه‌اي است و دلايل بسيار پيچيده‌اي دارد. درك و حل كردن آن نيازمند زمان و راهنمايي حرفه‌اي است. براي اين منظور مي‌توانيد در برنامه‌هاي مديريت و كنترل خشم شركت كنيد يا با يك روانشناس مشورت كنيد.
